Mity i fakty o probiotykach: Czym są probiotyki i dlaczego są niezbędne dla naszego zdrowia?

Czy czujesz, że wszędzie dookoła słyszysz tylko o probiotykach? W ostatnich latach probiotyki stały się nieodłączną częścią dyskusji o zdrowym odżywianiu. Ale czy wiesz, czym właściwie są probiotyki i jak naprawdę wpływają na nasze ciało? Dziś podzielę się z Tobą najnowszymi informacjami i obalę kilka powszechnych mitów, abyś mógł podejmować świadome decyzje dotyczące swojego zdrowia.

Probiotyki to żywe mikroorganizmy, zazwyczaj bakterie lub drożdże, które przy spożyciu w odpowiedniej ilości przynoszą korzyści zdrowotne gospodarzowi, szczególnie w kontekście układu trawiennego. Te mikroorganizmy naturalnie występują w ludzkim ciele, zwłaszcza w jelitach, gdzie pomagają utrzymać zdrową równowagę mikrobioty jelitowej.

Probiotyki mogą wspierać różne problemy trawienne, takie jak zespół jelita drażliwego, zaparcia, biegunka oraz wspomagać układ odpornościowy. Ponadto istnieją dowody na to, że probiotyki mogą mieć pozytywny wpływ na inne aspekty zdrowia, takie jak redukcja stanów zapalnych, wspieranie zdrowia serca i zdrowie psychiczne.

Probiotyki znajdują się m.in. w fermentowanych produktach spożywczych, takich jak jogurt, kefir, kiszona kapusta, kimchi i inne, lub dostępne są w postaci suplementów diety w formie kapsułek, proszków lub płynów, gdy konieczne jest dostarczenie organizmowi wyjątkowo wysokich dawek, które można uzyskać tylko w formie suplementów, szczególnie po leczeniu antybiotykami lub w określonych diagnozach.

Wybierając suplementy probiotyczne, ważne jest, aby zwrócić uwagę na liczbę konkretnych szczepów oraz liczbę CFU (jednostek tworzących kolonie), które określają, ile żywych mikroorganizmów zawiera produkt. Zgodnie z najnowszymi badaniami, dla dorosłych osób mieszanka probiotyków zaczynająca się od 20 miliardów CFU dziennie, jest skuteczna w wspomaganiu zdrowia układu trawiennego i odpornościowego.

Na rynku dostępna jest także duża ilość tanich, niskiej jakości probiotyków, które nie mają praktycznie żadnego wpływu na zdrowie człowieka.

Mity

Mit nr 1: Wszystkie probiotyki są takie same.

Prawda jest taka, że istnieje wiele różnych rodzajów bakterii probiotycznych, a każdy szczep ma specyficzne działanie. Niektóre szczepy mogą wspomagać trawienie, podczas gdy inne mają pozytywny wpływ na układ odpornościowy. Dlatego warto polegać na ekspertach, którzy tworzą różne formuły probiotyków do konkretnych zastosowań w organizmie. Dlatego dla kompleksowego zdrowia warto zwrócić uwagę na to, ile szczepów probiotycznych zawiera dany produkt oraz ile CFU znajduje się w jednej dawce.

Mit nr 2: Wszystkie probiotyki służą na biegunkę i należy je stosować tylko wtedy, gdy mamy biegunkę.

W celu szybkiego zatrzymania biegunki wpływają na to konkretne szczepy probiotyczne, dlatego w probiotykach specjaliści precyzyjnie definiują skład takich preparatów. Na biegunkę nie jest potrzebna duża liczba szczepów, wystarczą 3-4, które celowo wpływają na biegunkę i zawierają odpowiednią liczbę CFU. Takie probiotyki są jednak niewystarczające, jeśli mamy do czynienia z bardziej skomplikowanymi problemami zdrowotnymi lub stosujemy antybiotyki.

Czy wiesz, że twoje jelita mogą mieć ogromny wpływ na twój stan psychiczny?

Nowe badania ujawniają fascynującą więź między naszymi jelitami a mózgiem, która może zmienić sposób, w jaki podchodzimy do zapobiegania i leczenia zaburzeń psychicznych, takich jak lęk i depresja.

Wydaje się, że probiotyki — żywe mikroorganizmy, które są korzystne dla naszego organizmu, gdy spożywamy je w odpowiednich ilościach — odgrywają kluczową rolę w tej zależności. Te "dobre" bakterie, które najczęściej kojarzymy ze wspomaganiem zdrowia naszego układu trawiennego, mają również istotny wpływ na nasze zdrowie psychiczne.

Dlaczego jelito jest uważane za nasz "drugi mózg"?

Enteryczny układ nerwowy: Jelito zawiera rozległą sieć neuronów, znaną jako enteryczny układ nerwowy (ENS), który często określany jest jako "drugi mózg". ENS kontroluje wiele aspektów trawienia niezależnie od mózgu, choć jest z nim ściśle powiązany.

Nasze jelito zawiera ponad 100 milionów komórek nerwowych, które komunikują się z mózgiem poprzez tzw. oś jelitowo-mózgową. Ta komunikacja wpływa nie tylko na nasze trawienie, ale także na nasze emocje i nastrój. Stres i czynniki emocjonalne mogą wpływać na tę komunikację, prowadząc do problemów trawiennych, a z kolei problemy z układem pokarmowym mogą oddziaływać na nasze zdrowie psychiczne.

Probiotyki i neurotransmitery: Specjalne probiotyki, szczególnie te wzbogacone o składniki roślinne, takie jak Ashwagandha, pomagają utrzymywać równowagę między dobrymi a złymi bakteriami w jelitach, co może mieć bezpośredni wpływ na produkcję i regulację neurotransmiterów, takich jak serotonina i dopamina, które wpływają na nastrój.

Oś jelitowo-mózgowa: Jest to termin opisujący dwukierunkową komunikację między mikrobiomem jelitowym a mózgiem. Ta komunikacja obejmuje układ nerwowy, układ odpornościowy oraz układ hormonalny (hormony). Główną drogą tej komunikacji jest nerw błędny, który jest częścią układu parasympatycznego i łączy przewód pokarmowy z mózgiem.

Oś jelitowo-mózgowa odgrywa kluczową rolę w wielu aspektach fizjologii i zdrowia człowieka, w tym w regulacji trawienia, odpowiedzi immunologicznej, a nawet w nastrojach i stanie emocjonalnym. Badania wykazały, że zmiany w mikrobiomie jelitowym mogą wpływać na funkcje mózgu i mogą przyczyniać się do rozwoju zaburzeń neurologicznych i psychicznych, takich jak depresja, lęk czy autyzm.

Dlatego coraz ważniejsze staje się zrozumienie tej wzajemnej interakcji między jelitem a mózgiem, aby lepiej zrozumieć i potencjalnie leczyć różne stany zdrowotne. Badania w tej dziedzinie są wciąż stosunkowo nowe, ale szybko się rozwijają i obiecują nowe możliwości w zapobieganiu i terapii wielu chorób.

Produkcja neurotransmiterów: Jelito produkuje dużą ilość neurotransmiterów, w tym serotoniny, która odpowiada za poczucie szczęścia i dobrego samopoczucia. Szacuje się, że aż 90% serotoniny produkowanej w organizmie pochodzi z jelit. Dlatego zaburzenia w układzie pokarmowym stanowią poważny problem dla zdrowia człowieka i prędzej czy później prowadzą do poważnych problemów neurologicznych.

Hara: Słyszeliście o indyjskim terminie "hara"? Jest to pojęcie używane w kontekście centralnej części ciała, często odnoszące się do okolicy brzucha lub centrum ciała, gdzie wierzy się, że znajduje się podstawowa energia życiowa lub siła.

Chociaż w tradycyjnej medycynie zachodniej nie ma bezpośredniego odpowiednika tego pojęcia, w wielu wschodnich i holistycznych tradycjach medycznych przypisuje się dużą wagę brzuchowi jako centrum równowagi fizycznej, emocjonalnej i energetycznej.

Wpływ energii i brzucha

Centrum energetyczne: W wielu tradycjach wschodnich, takich jak joga i tai chi, obszar hara uważany jest za centrum energii życiowej (prana w tradycji jogi, chi w tradycji chińskiej). Praca z tym obszarem może pomóc uwolnić energię i wspierać ogólne dobre samopoczucie.

Techniki oddechowe: Techniki oddechowe, które koncentrują się na obszarze brzucha, mogą pomóc poprawić krążenie energii w ciele, zwiększyć relaksację i zmniejszyć stres.

Trawienie i emocje: Tradycyjne systemy medyczne uznają związek między układem trawiennym a stanem emocjonalnym. Stres emocjonalny może wpływać na trawienie, a z kolei problemy trawienne mogą wpływać na nasze emocjonalne samopoczucie.

Widzimy, że probiotyki, szczególnie superprobiotyki ukierunkowane na jelito grube – te żywe mikroorganizmy, które są korzystne dla naszego organizmu, gdy spożywamy je w odpowiedniej ilości, odgrywają kluczową rolę w naszym poczuciu szczęścia i dobrego samopoczucia. Są to "dobre" bakterie, które najczęściej kojarzone są ze wspieraniem zdrowia naszego układu trawiennego i mają istotny wpływ na nasze zdrowie psychiczne.

Jakie są wyniki badań?

Badania naukowe pokazują, że probiotyki mogą odgrywać rolę w zapobieganiu, a nawet leczeniu niektórych zaburzeń psychicznych. Jedno badanie wykazało, że uczestnicy, którzy przez 8 tygodni przyjmowali odpowiednio dobrany suplement probiotyczny, mieli znacznie niższe wyniki w testach mierzących depresję i lęk w porównaniu do grupy kontrolnej, która przyjmowała placebo. Inne badanie sugeruje, że probiotyki mogą być równie skuteczne jak niektóre leki przeciwdepresyjne w leczeniu łagodnych i średnio ciężkich depresji.

Ostatnie badania naukowe potwierdziły w badaniach klinicznych, że np. szafran i ekstrakty z szafranu, takie jak liposomalny kompleks przeciwstresowy, znacząco wspomagają działanie probiotyków w układzie trawiennym, pomagając utrzymać równowagę psychiczną i radzić sobie z lękami. Z tego powodu regularne stosowanie szafranu jest głęboko zakorzenione na Bliskim Wschodzie i w Persji. Być może i my nauczymy się częściej używać szafranu w naszej kuchni.

Jak zacząć?

Włączenie probiotyków do twojej diety jest proste. Naturalne źródła probiotyków to fermentowane produkty spożywcze, takie jak jogurt, kefir, żółć, kiszona kapusta i kimchi. Oczywiście, istnieją również znacznie skuteczniejsze suplementy probiotyczne, ponieważ są one chronione przed agresywnym działaniem układu trawiennego, ale ostatecznie ważne jest, aby wybrać odpowiedni produkt i dawkowanie.

Już teraz wiemy, jak te małe bakterie w twoim ciele mogą wpływać na twoje ogólne zdrowie i samopoczucie. Badania w ostatnich latach przynoszą fascynujące odkrycia na temat żywych probiotyków, które mają potencjał rewolucyjnie zmienić nasze podejście do medycyny i przemysłu spożywczego. Dołącz więc do mnie w podróży odkrywania najnowszych badań i odkryć w dziedzinie żywych probiotyków.

Najnowsze odkrycia w medycynie: Naukowcy niedawno odkryli nowe szczepy probiotyków, które obiecują doskonałe wyniki w walce z opornością na antybiotyki, co stanowi jedno z największych zagrożeń zdrowotnych naszych czasów. Ponadto badania sugerują, że niektóre probiotyki mogą odgrywać rolę w leczeniu i zapobieganiu niektórym zaburzeniom psychicznym, w tym depresji i lękowi, otwierając drzwi do nowych metod leczenia.

Rewolucja w przemyśle spożywczym: W dziedzinie przemysłu spożywczego badania nad probiotykami koncentrują się na opracowywaniu nowych fermentowanych produktów spożywczych o wysokiej zawartości żywych kultur, które są nie tylko zdrowsze, ale także smaczniejsze. Innowacje w tej dziedzinie mogą przynieść produkty, które naturalnie wspierają zdrowie jelit i wzmacniają układ odpornościowy.

Jak wybrać odpowiednie probiotyki? Wybierając suplementy probiotyczne, ważne jest, aby skupić się na szczepie, ilości CFU (jednostki tworzące kolonie) oraz rodzaju produktu. Nie wszystkie probiotyki są stworzone równo, dlatego kluczowe jest wybranie tych, które są poparte dowodami naukowymi i mają specyficzne korzyści zdrowotne, których szukasz.

Uważaj!

Zanim zdecydujesz się na swoje probiotyki, należy wziąć pod uwagę kilka istotnych faktów, aby były one rzeczywiście skuteczne. Aby probiotyki zachowały swoją aktywność przez cały okres ważności, muszą być "uśpione".

Żywe uśpione probiotyki, znane również jako liofilizowane probiotyki, to forma mikroorganizmów probiotycznych, które zostały odwodnione w procesie zwanym liofilizacją lub mrożeniem-suszeniem. Ten proces pozwala probiotykom pozostać "uśpionymi" lub w stanie hibernacji, dopóki nie zostaną ponownie aktywowane przez dodanie wody.

Dzięki liofilizacji, żywe uśpione probiotyki mogą przetrwać niekorzystne warunki, takie jak wysoka temperatura i ciśnienie, które w innych przypadkach mogłyby zabić lub osłabić żywe mikroorganizmy. Ten proces ułatwia również przechowywanie i transport probiotyków, ponieważ nie wymagają one intensywnego chłodzenia, aby zachować swoją stabilność i skuteczność.

Probiotyki są żywymi organizmami i gdy przyjmujemy je doustnie, a nie są one odpowiednio chronione, są w pełni narażone na działanie kwasu żołądkowego i innych soków trawiennych.

Z tego powodu powinny być one chronione, najlepiej kapsułkami enterosolwentnymi, które zapewnią im odpowiednią ochronę.

Podobnie jest w przypadku żywności, która zawiera probiotyki. Ogólnie rzecz biorąc, badania sugerują, że przeżywalność probiotyków może być niska, a niektóre szacunki wskazują, że tylko niewielki odsetek (np. mniej niż 10%) pierwotnie obecnych probiotycznych bakterii przetrwa podróż przez żołądek do jelit. Niska przeżywalność wynika głównie z agresywnego środowiska żołądka, gdzie wysoka kwasowość zabija wiele z tych wrażliwych mikroorganizmów, zanim dotrą one do jelit.

To, czego się nie mówi...

Temperatura przechowywania zawsze wpływa na żywe probiotyki oraz na „śpiące” probiotyki. Jeśli chcesz zapewnić maksymalną aktywność probiotyków w jelitach przez cały okres ich ważności po ich „przebudzeniu”, zaleca się przechowywanie ich w chłodnym miejscu. Krótkotrwałe, kilku-dniowe wystawienie na temperaturę pokojową im nie zaszkodzi.

Liofilizowane probiotyki, dzięki procesowi liofilizacji (zamrażanie-suszenie), przez który przechodzą, mają znacznie lepszą stabilność i dłuższą trwałość w temperaturze pokojowej w porównaniu do probiotyków, które nie zostały zamrożone. Dzięki temu te probiotyki mogą być stabilne i utrzymywać swoją skuteczność przez pewien czas bez konieczności przechowywania ich w chłodnym miejscu. Jednak najnowsze badania wskazują, że długotrwałe przechowywanie, nawet dla liofilizowanych probiotyków, jest destrukcyjne. Dlatego naukowcy zalecają przechowywanie ich w chłodnym i suchym miejscu, najlepiej w lodówce, jeśli nie zamierzasz ich od razu używać, ale masz je w domowej apteczce. Oczywiście, każda szczep jest inaczej odporny na temperaturę. Zasadniczo możemy jednak powiedzieć, że jeśli przechowujesz liofilizowane probiotyki w temperaturze 25°C - 37°C przez miesiąc, ich degradacja będzie bardzo niska. Jeśli twoje probiotyki zawierają 50 miliardów CFU, pozostaną one niezwykle silne nawet po tym okresie.

Niestety, większość firm nie mówi o tym, a sprzedawcy oferują również probiotyki, które nie muszą być przechowywane w chłodnym miejscu. Zakładają, że 99% ludzi kupujących probiotyki użyje ich w ciągu tygodnia czy miesiąca. Wtedy wielu ludzi dziwi się, gdy po roku czy dwóch użyją probiotyki, które leżały na półce, a po ich spożyciu nic się nie dzieje.

Dlatego zalecam, jeśli chcecie przechowywać probiotyki przez dłuższy czas, trzymać je w lodówce. Podróżowanie na wakacje czy pobyt na wakacjach nie uszkodzi ich znacznie.

Czy probiotyki mogą być stosowane nawet przy najcięższych chorobach, podczas stosowania leków immunosupresyjnych lub cytostatyków przy chorobie nowotworowej?

Tak, probiotyki mogą być stosowane również przy stosowaniu leków immunosupresyjnych, ale ważne jest, aby zachować ostrożność i zawsze skonsultować tę kombinację z lekarzem.

Immunosupresanty to leki, które tłumią lub zmniejszają aktywność układu odpornościowego i są stosowane głównie w leczeniu chorób autoimmunologicznych, po przeszczepach narządów lub w niektórych typach raka. Ponieważ leki immunosupresyjne opierają się na tłumieniu układu odpornościowego, istnieje potencjalne ryzyko, że stosowanie probiotyków może w niektórych przypadkach pogorszyć sytuację lub wywołać niepożądane skutki uboczne, szczególnie u pacjentów z bardzo osłabionym układem odpornościowym. Niemniej jednak, wiele badań sugeruje, że probiotyki mogą przynieść korzyści pacjentom stosującym leki immunosupresyjne, takie jak poprawa zdrowia jelit, zmniejszenie ryzyka zakażeń lub pomoc w odbudowie naturalnej mikroflory po leczeniu antybiotykami.

Ważne jest jednak, aby pacjenci przyjmujący immunosupresanty lub cytostatyki przed rozpoczęciem stosowania probiotyków skonsultowali ten zamiar z lekarzem. Ogólnie rzecz biorąc, chociaż probiotyki mogą przynieść korzyści zdrowotne, przy ich łączeniu z leczeniem immunosupresyjnym lub cytostatykami konieczna jest zwiększona ostrożność i konsultacja z lekarzem, aby uniknąć możliwych komplikacji lub interakcji.